گفتگوی لطف الله نجفی زاده با سفیر ایالات متحد امریکا در افغانستان محل گفتگو: کابل، سفارت امریکا زمان گفتگو: 31 جولای ساعت نه و سی پیش از چاشت
طلوع نیوز: جناب سفیر از این که فرصت تان را در اختیار ما قرار داده اید سپاس گزارم.
کنینگهم: از دیدار با شما خوشحالم.
طلوع نیوز: ما در مرحله حساسی از یک تنش سیاسی قرار داریم. سازمان ملل متحد مجموعه ای از معیار های بازرسی و ابطال آرا را به کمیسیون مستقل انتخابات سپرده است، ملل متحد گفته است که این معیارها پشتیبانی جامعه جهانی را دارند، آیا حکومت ایالات متحد نیز در جمع این حامیان طرح سازمان ملل قرار دارد؟
کنینگهم: بلی ما از این طرح پشتیبانی می کنیم، شما می دانید که بر اساس توافق میان دو نامزد ریاست جمهوری آرا باید تحت نظارت ملل متحد بازرسی می شد و نقش ملل متحد در این بازرسی ها بسیار مهم خوانده شده بود. من با خوشحالی می خواهم بگویم که کمیسیون دیشب تصمیم نهایی خودش را درباره پیشنهاد ها و کارشیوه ملل متحد که در گفتگوی نزدیک و جدی با نامزدان فراهم شده بود گرفت. این پیشنهاد ها توقع هیچ نامزدی را به گونه صددرصدی برآورده نمی کنند، اما این ممکن ترین کاری بوده است که کارشناسان ملل متحد انجام داده اند، تا از این طریق آخرین تصمیم درباره کارشیوه ابطال آرا گرفته شود. ما خوشحالیم که این کار عملی شده است و قرار است سر از روز شنبه بازرسی ها دوباره آغاز شوند.
طلوع نیوز: این یعنی شما دیگر جای هیچ گونه مذاکره ای را باقی نگذاشته اید، و این تصمیم شما یک تصمیم نهایی است؟
کنینگهم: بلی تا جایی که به ما مربوط می شود این تصمیم نهایی شده است.
طلوع نیوز: ستاد عبدالله عبدالله می گوید که این کارشیوه ملل متحد نیز دارای نواقص است و بر اساس آن نمی توان آرای تقلبی را جدا ساخت، آن ها دوباره هشدار می دهند که روند را ترک خواهند کرد. آیا این امر شما را نگران نمی سازد؟
کنینگهم: ما با ستاد آن ها ارتباط داریم و با آن ها در حال گفتگو هستیم، همچنان با ستاد دکتر غنی، همان گونه که گفتم این تصمیم نتیجه تلاش های نهایی ما به واسطه بهترین کارشناسان در این عرصه بوده است، تا جای ممکن ما نگرانی های هردو نامزد را در نظر گرفته ایم، ما کوشش کردیم راهی را بیابیم که امکان بازرسی هرچی بهتر آرا را فراهم سازد باور ما این است که پس از تلاش های فراوان کارشناسان ملل متحد این کارشیوه تدوین شده است، ما از هر دو نامزد می خواهیم که براساس توافقی که با ما داشته اند کمک کنند تا روند بازرسی آرا آغاز شود.
طلوع نیوز: شما گفتید که از آنان می خواهید که کارشیوه را بپذیرند، اما شما نمی توانید آن ها را مجبور به پذیرش این کارشیوه بسازید.
کنینگهم: خوب، هیچ کس نمی تواند آن ها را مجبور به انجام کاری کند، اما آن ها خود توافق کرده بودند که صد درصد آرا باید بازرسی شوند، آن ها خود توافق کرده بودند که نتیجه این بازرسی ها را می پذیرند، آن ها همچنان از نقش و نظارت سازمان ملل متحد در این روند استقبال کرده بودند که یکی از مهم ترین اسباب تضمین اعتبار این بازرسی ها است. حالا سازمان ملل متحد سخت تلاش می کند تا وظیفه اش را در این زمینه انجام دهد. آن ها تنها نهادی اند که چنین صلاحیتی دارند و می خواهم اذعان کنم که نه تنها ایالات متحد که سایر کشورهای جامعه جهانی نیز از این تصمیم پشتیبانی می کنند.
طلوع نیوز: جناب سفیر همان گونه که شما هم گفتید، نامزدان نیز نگرانی هایی دارند، آیا ممکن نیست به راه حل بهتر از آنچه تا کنون اندیشیده شده است رسید؟
کنینگهم: فکر نکنم، ما بتوانیم به راه حلی بهتر از این برسیم، می خواهم تاکید کنم که در جریان ده روز یا چیزی کم دوهفته بحث های جزیی و دقیق با نامزدان و ستاد های آن ها کارشناسان ملل متحد انجام دادند تا با در نظرداشت نگرانی های هردو نامزد و ستادهای شان این چارچوب را با توجه به تجربه های بین المللی فراهم کنند. ما از این کارشیوه پشتیبانی می کنیم. ما از بازرسی ای که بر اساس معیارهای این کارشیوه انجام شود پشتیبانی می کنیم، و از هردو نامزد نیز چنین انتظاری داریم.
طلوع نیوز: با در نظرداشت نگرانی های موجود درباره این کارشیوه، آیا مردم افغانستان از این که یکی از نامزدان دوباره از روند بیرون شود نباید نگران باشند؟
کنینگهم: امیدوارم چنین چیزی اتفاق نیفتد، هردو نامزد درباره این روند توافق کرده اند و همچنان توافق کرده اند که برایند این روند را خواهند پذیرفت و نتیجه انتخابات از این طریق مشروعیت خواهد داشت. این مهمترین پیش فرض درباره چارچوب توافق نامه ای است که آن ها هردو بر سر آن توافق کرده اند. بر اساس همان توافق پای ملل متحد به این روند کشانیده شد و حوصله مندی و شکیبایی در این روند تنها چیزی است که اعتبار کمیسیون انتخابات را بیشتر می کند و این کاری است که بر اساس قانون باید آن ها انجام دهند. حالا زمینه این کار فراهم شده است، کارهای زیادی نیز پیش از این انجام شده اند و حالا نیز چارچوب عملی این روند نیز فراهم شده است، و بازهم می خواهم بگویم که از نامزدان می خواهیم که مطابق آنچه توافق کرده اند عمل کنند. آن ها خود پای سازمان ملل را به این روند کشیدند و سازمان ملل نیز همه تلاشش را برای موفقیت این روند انجام می دهد. این سازمان بهترین کارشناسانش را که کاملن بی طرف می باشند وارد این روند کرده است، این کارشناسان به سختی تلاش کرده اند تا نگرانی های هردو نامزد را بفهمند و با نگاهی به تجربه های جهانی به بهترین راه حل ممکن برسند.
طلوع نیوز: اما شما هنوز هم مطمین نیستید که نامزدان این کارشیوه را بپذیرند؟
کنینگهم: امیدوارم آن ها آنرا بپذیرند، این انتظار ما از آن ها است.
طلوع نیوز: اما شما نگفتید که مطمین هستید.
کنینگهم: نمیدانم. تصمیم نهایی درباره این کارشیوه دیشب گرفته شده است و من هنوز با واکنشی از جانب آن ها(نامزدان) برنخورده ام. هردو نامزد اکنون خارج از افغانستان اند، امیدوارم هنگامی که به افغانستان برگشتند با ستادهای شان گفتگو کنند و بر مبنای آنچه توافق کرده اند وارد روند شوند، آنگونه که پیش از این نیز گفته بودند.
طلوع نیوز: آن گونه که شما می گویید کمیسیون مستقل انتخابات باید دوباره بازرسی آرا را به روز شنبه از سر گیرد، آیا می توانید بگویید که اتمام این روند چند روز را دربر خواهد گرفت؟
کنینگهم: این امر بسته گی به چگونگی بازرسی آرا دارد، این روند باید با سرعت بیشتر از دور اول از سر گرفته شود، زیرا در مدتی که گذشت همه افراد درگیر در این روند درباره چگونگی بازرسی آموخته اند، این تجربه بی نظیری است که به دست آمده است، در هیچ انتخاباتی تا کنون با این وسعت آرا بازرسی نشده اند، در اول پیشبینی شده بود که هر روز باید هزار صندوق رای بازرسی شوند، امیدوارم بازرسی های دور بعد تا همان سطح برسند، و ما شاهد رسیدن بازرسی ها به حد اعظم سطحی باشیم که تعیین شده بود، آنگاه ما می توانیم درباره مدت این بازرسی ها سخن بگوییم، اما انتظار ما این است که حد اقل در چهار تا پنج هفته آینده کار بازرسی ها نهایی شود.
طلوع نیوز: یعنی نیمه های ماه سپتمبر
کنینگهم: خوب انتظار ما این بود که پیش از پایان ماه آگست کار بازرسی ها به پایان برسد، این تاریخ هنوز هم هدف ما است، زیرا می خواهیم مراسم سوگند نامزد پیروز پیش از نشست ناتو انجام شود که این نشست در آغاز ماه سپتمبر انجام می شود، ما شاید بتوانیم تا یک هفته دیگر تصویر روشنی از این روند داشته باشیم.
طلوع نیوز: ما تا اکنون درباره وجه تخنیکی مساله صحبت کردیم، اما این مساله جانب سیاسی هم دارد، توافقی که میان نامزدان با پادرمیانی جان کیری وزیر خارجه ایالات متحد صورت گرفته بود، و نکته قابل ملاحظه در این توافق سیاسی ایجاد پست ریاست اجرایی بود، تحلیل شما از این پست چیست و اختیارات و قدرت این پست در حکومت آینده تا چی اندازه خواهد بود؟
کنینگهم: خوب، در توافق نامه از رییس جمهور خواسته شده است تا پست ریاست اجرایی را ایجاد کند، اما در این توافق نامه صلاحیت ها و چارچوب عمل این پست روشن نشده اند، این مساله ای است که باید دو نامزد روی آن بحث کنند، همان گونه ای که روی وجوه دیگر توافق نامه سیاسی نیز باید بحث شود. توافق نامه سیاسی چارچوبی است که مسایل به گونه عام در آن طرح شده اند، اما درباره آنچه که حکومت وحدت ملی خوانده شده است جزییاتی در این توافق نامه ذکر نگردیده است. ما بدین باوریم که باید هرچی زودتر گفتگو ها درباره جزییات مهم حکومت وحدت ملی آغاز شوند، اما در این توافق نامه هیچ چیزی درباره پیشنهاد ساختار پارلمانی حکومت ذکر نگردیده است. آنچه مسلم است این است که ساختار نظام، مانند پیش همانگونه ای خواهد بود که در قانون اساسی افغانستان آمده است. ساختار نظام به گونه ریاستی باقی خواهد ماند، با اختیارات و صلاحیت هایی که رییس جمهور در حکومت دارد.
طلوع نیوز: آیا در حکومت آینده رییس حکومت چیزی جدا از ریاست دولت خواهد بود؟
کنینگهم: این گونه نخواهد بود. در حکومت رییس جمهور خواهد بود و رییس اجرایی او، که این پست به تدریج به صدر اعظم تغییر شکل خواهد داد و برای این مساله لازم است لوی جرگه دعوت شود و آن ها تصمیم بگیرند که آیا این نوع نظام به نفع آنان خواهد بود یا نه. همچنان در این طرح سمت دیگری نیز به نام رهبر اپوزیسیون آمده است، اما این سمت اپوزیسیون پارلمانی نیست. معنای آن این است که نامزد پیشتاز دوم نیز در حکومت سهمی داشته باشد، و این معنای حکومت وحدت ملی است. بحث این است که چگونه میان دو نامزد پس از آن که روند بازرسی آرا پایان یافت همکاری و مشارکت ایجاد شود.
طلوع نیوز: اما چی گونه ممکن است ما هم رییس آپوزیسیون و رییس حکومت را هم زمان داشته باشیم...
کنینگهم: این اصطلاح اصطلاح مناسبی نبود، این اصطلاح وجود یک اپوزیسیون را می رساند، در حالی که در چارچوب عمل چنین چیزی در نظر گرفته نشده است. آنچه در چارچوب توافق آمده است این است که پس از آن که نامزد برنده روشن شد تا حد ممکن میان دو نامزد و گروه های کاری شان همکاری ایجاد شود. این که این سمت ها چگونه عمل خواهند کرد و با هم در چی تعاملی قرار خواهند داشت چیزی است که دو نامزد باید روی آن کار کنند.
طلوع نیوز: جناب سفیر، واکنش شما درباره هشت اعشاریه یک ملیون رای دهنده ای که از جانب کمیسیون انتخابات اعلام شد چی بود؟
کنینگهم: خوب، به اندازه هشت اعشاریه یک ملیون رای صندوق وجود داشت، من این گونه فکر می کردم که شمار رای دهنده گان باید کمتر از هشت ملیون باشد، اما واقعن این مساله زیاد مهم نیست. حالا هرکسی این را می داند که مقداری تقلب برای هردو جانب انتخابات انجام شده بود، اما هیچ کس نمی داند که میزان این تقلب تا چی اندازه است، و این چیزی است که باید از طریق بازرسی روشن شود.
طلوع نیوز: این انتخابات را با انتخابات 2009 چگونه مقایسه می کنید؟
کنینگهم: نمی دانم. من در سال 2009 اینجا نبودم و همچنان نمی خواهم درباره آنچه در گذشته رخ داده است نظر بدهم. نکته مهم این است که هیچ کس نمی داند که به راستی در انتخابات چی رخ داده است و نتیجه این انتخابات چی خواهد بود. چیزهایی هست که بدون شک حقیقت دارند، میزان تقلب را بازرسی آرا مشخص خواهد کرد، اما آنچه مسلم است این است که در این انتخابات ملیون ها رای به صندوق ها ریخته شده است. در بدبینانه ترین حالت آرای درست بیشتر از آرای تقلبی بوده اند و این یک اصل مهم در بازرسی خواهد بود تا رای ملیون ها افغانی که به مراکز رایدهی رفتند و در صندوق ها رای شان را انداختند روشن شود. در بسیاری از نقاط افغانستان انتخابات همان گونه که پیش بینی شده بود انجام یافت، نهاد ها وظایف شان را درست انجام دادند، مردم به گونه گسترده شرکت کردند، مشروعیت این آرا باید روشن شود.
طلوع نیوز: مسوولیت بی نظمی در انتخابات را کی بدوش دارد؟ شکی نیست که مردم افغانستان از تهدید های طالبان نه هراسیدند و رای دادند.
کنینگهم: در این باره نباید من چیزی بگویم. درباره آنچه در مناطق گوناگون رخ داده محاسباتی وجود دارد.
طلوع نیوز: آیا رییس جمهور کرزی در انتخابات جانبدار بود؟
کنینگهم: رییس جمهور کرزی بارها گفته است که او در این انتخابات جانبدار نبوده است، او گفته است که که بی طرف است و می خواهد انتخابات آن گونه ای که باید برگذار شود، من فکر می کنم او نقش مهمی در تشویق نامزدان برای ادامه گفتگوهای سیاسی در چارچوب روند انتخابات انجام داده است و نهاد های انتخابای را توصیه کرده است تا کارهای شان را درست انجام دهند.
طلوع نیوز: می خواهم آخرین پرسشم را با شما در میان بگذارم جناب سفیر، درس هایی که می توان از انتخابات 2014 آموخت کدام ها اند؟
کنینگهم: خوب، امیدوارم که در پایان این روند اعتبار این روند آسیب نبیند، امیدوارم تحقق این امر را مردم افغانستان ببینند، برای ملیون ها افغان انتخابات آنگونه ای که باید برگذار شد، ملیون ها افغان رای دادند، و روند به گونه درست پیش رفت، و ملیون ها رای مشروع در سیستم وجود دارد. پس از این که این روند به گونه کامل به پایان رسید و پس از آن که نتیجه انتخابات روشن شد و یکی از نامزدان رییس جمهور شد، یکی از مهمترین بخش های چارچوب سیاسی تعهد هرد و نامزد است به یک برنامه اصلاحات، که شامل اصلاح سیستم انتخاباتی نیز می شود. آن ها نیاز آوردن اصلاحات در آن بخش هایی را که کارایی درست نداشتند را می دانند. اصلاحاتی که باید پیش از رفتن به دور دوم انتخابات باید عملی شوند.
طلوع نیوز: جناب سفیر از فرصتی که در اختیار ما گذاشتید سپاس گزارم.
